بررسی نامگذاری در شهر قزوین براساس زبانشناسی اجتماعی

بشر از ابتدای آفرینش برای تبیین محیط زندگی خود به نام گذاری آن پرداخته است . ‏نام گذاری کشورها ، استانها ، شهرها وبسیاری از پدیده های طبیعی از نخستین انگیزه هایی است که ‏بشر پس از رسیدن به شناخت عقلانی و پدیدآوردن تدریجی کلمات در نهایت زبان ، جهت بیان ‏خواسته های مادی و معنوی، به آن دست پیدا کرده است . ( توکلی مقدم ، 1375 : 4 ) نام ها واژگان ‏خاصی هستند که توسط فرایند نام گذاری بر روی پدیده های خاص قرار داده می شوند. نام شناسی ‏که بخشی از زبان شناسی اجتماعی است، به معنای دانش یا مطالعه ریشه و اشکال نام های خاص ‏انسان ها یا مکانهاست.‏ معابر و مدارس، بخشی از فرهنگ رسمی جامعه را شامل می شوند و نام گذاری آن ها توسط ‏دولت و طبق مقررات خاصی انجام می شود؛ اما مشاغل که بخشی از فرهنگ غیررسمی جامعه را ‏شامل می شود، از جمله اماکنی هستند که طبق سلیقه و ذوق شخصی صاحبان مشاغل نام گذاری ‏می شوند. ‏ در این پژوهش سعی شده تا اسامی فراحوزه رسمی (مدارس و معابر) و اسامی فراحوزه ‏غیررسمی (مشاغل) از دید زبان شناسی اجتماعی به روش تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گیرد.‏ ابزار پژوهش، چک‏لیست‏های محقق‏ساخته است که با توجه به مدل ارائه شده توسط استاد ‏محترم راهنما و با در نظر گرفتن مولفه‏های پژوهش تدوین شده است.‏ ‏ کلیه مدارس، معابر و مشاغل شهر قزوین جامعه آماری این تحقیق می باشند.از آنجا که کلیه ‏عناصر جامعه آماری مورد بررسی قرار گرفته شده است، حجم نمونه برابر با جامعه آماری است. ‏ با توجه به آمار توصیفی طی بررسی توزیع فراوانی مطلق و درصدی دو فراحوزه رسمی و ‏غیررسمی مشخص شد که نام گذاری در شهر قزوین به مقوله انسان مدار و در مقوله طبیعت، ‏نام گذاری این شهر به زیرمقوله گیاهی گرایش دارد.و اما با توجه به متغیر جنسیت، نام خانوادگی ‏نسبت به مذکر، مونث و خویشاوندی غالب می باشد؛ و در مورد متغیر هویت نام گذاری این شهر به ‏هویت فروملی (محلی) گرایش دارد؛ و با توجه به متغیر مشاهیر در نام گذاری این شهر بیشتر از ‏مشاهیر گذشته گرا استفاده شده است.‏ با عنایت به آمار استنباطی که با توجه به متغیرهای هویت، جنسیت و مشاهیر انجام گرفت، ‏مشخص شد که بین میانگین تعداد نام ها در فراحوزه های رسمی و غیررسمی شهر قزوین، تفاوت ‏مهم و معناداری وجود ندارد.‏ کلیدواژه ها: زبان شناسی اجتماعی – نام شناسی – هویت – جنسیت – مشاهیر - فرهنگ ‏رسمی – فرهنگ غیررسمی